Dit jaar zijn door TNO alarmerende rapporten en cijfers bekend gemaakt over burn-out. Met name onder hoogopgeleide jonge vrouwen wordt een stijging in het aantal werkgerelateerde psychisch verzuim waargenomen. En de groep jonge vrouwen met klachten groeit.
Een op de vier werkenden van 18 tot 34 jaar heeft te maken met burn-outklachten. Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van onderzoeksbureau TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Er is vooral een toename onder jonge vrouwen met forse burn-outklachten. Van deze groep ervaarde 25 procent in 2020 klachten, vorig jaar was dat percentage gestegen naar 29. Bij de mannen was dit percentage afgelopen jaar 23. Bovendien blijkt uit de enquête dat de ernst van de ervaren burn-outklachten toeneemt. Vooral midden- en hoogopgeleiden geven aan meer klachten te ervaren.
De stijging is met name in de sectoren zorg en onderwijs te zien. De groep werknemers met weinig tot geen burn-outklachten in die twee sectoren wordt in de laatste jaren steeds kleiner.
bron: TNO
Prestatiedruk, onzekerheden in het leven en sociale druk spelen hier een rol. Het gevoel altijd alles goed te moeten doen, bereikbaar zijn, zorgtaken en de combinatie van werk en gezin geven stress. Maatschappelijke en financiële onzekerheid spelen naast onzekerheid over de carrière ook een belangrijke rol.
Om werkstress bespreekbaar te maken, zijn het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de campagne ‘Hey, het is oké’ gestart. Kijk hierover voor meer informatie op heyhetisoke.nl
Wat helpt bij burn-outklachten?
Natuurlijk goed bedoeld deze campagne, maar persoonlijk vind ik deze campagne een beetje betuttelend en ik vraag me af of deze campagne aanspreekt voor hogeropgeleide vrouwen. Tips tegen eerzaamheden en het advies om met mensen te praten lijken mij verre van afdoende als je serieus in een crisis verkeerd.
Wat als je gewend bent om het prima voor elkaar te hebben?
Voor hoog opgeleide vrouwen met een goed netwerk die prima over hun problemen kunnen praten en absoluut niet eenzaam zijn lijkt de campagne volstrekt zijn doel te missen. Het zijn vaak juist de werknemers die gewend zijn om het allemaal prima aan te kunnen die burn-out raken. Goede medewerkers die keihard hun best doen, niet mopperen, en ook nog sociaal zijn, hebben een grote kans op burn-outklachten. Ze zijn gewend om voor iedereen te zorgen en zijn gewend om het allemaal prima te redden. Dan kan een burn-out, waarin je moet leren om los te laten, keihard aankomen.
Zorg en onderwijs
Vooral in zorg en onderwijs is het aandeel burn-outklachten hoog. Zorg en onderwijs zijn sectoren waar mensen werken die over het algemeen betrokken zijn bij het werk. Betrokkenheid, verantwoordelijkheid willen nemen en goed willen zorgen voor anderen is kenmerkend voor medewerkers in zorg en onderwijs. Het zijn tevens sectoren waarbij een groot tekort is aan medewerkers. Het goed willen doen en er tegenaan lopen dat dit niet mogelijk is door tekorten en andere werkgerelateerde oorzaken zoals te veel bureaucratie kan erg frustrerend zijn. Het is niet gek dat hier meer burn-outklachten uit ontstaan.
Weer leren vertrouwen op jezelf
Ik heb klanten mogen bereiden die zelf psycholoog of loopbaancoach zijn, prima in hun vak zijn en toch zijn vastlopen met een burn-out. Daarna terugkrabbelen en weer leren vertrouwen op jezelf is een langdurig proces.
Ik heb al diverse klanten geholpen die na een burn-out weer aan het werk gaan en willen voorkomen dat ze ooit nog een burn-out oplopen. Dat is mooi werk, maar liever nog begeleid ik klanten om hen te helpen te voorkomen dat ze burn-out raken. Werknemers die hun werk zat zijn stoppen meer energie in het werk, dan dat ze terugkrijgen en dat is een van de risico’s waarop je kunt vastlopen. Dus krijg je signalen dan je je werk niet meer leuk vindt of er moe van wordt, dan is het wijs om dan al in te grijpen.
Nieuw gedrag aanleren
Mijn klanten doen vaak wat ze doen omdat ze daar ooit succes mee hadden. Verandering gaat daarom niet vanzelf. Als je alles wat je doet goed wil doen en dus niet alleen in je werk, maar ook in je relatie, sociale contacten en eventuele zorgtaken wil blijven presteren loop je echter geheid vast. Daarom hierbij een paar tips:
- Zeg wat vaker tegen jezelf dat je iets mag. Wat je moet geeft stress. Wat je mag, ontspant, dus gun jezelf wat vaker dat je iets mag.
- Voorkom perfectionisme en denk daarbij aan de wet van Pareto: Perfectionisten zijn vaak 80% van de tijd bezig met het bereiken van de 100%. Terwijl in 20 % van de tijd 80% gedaan kan worden, kost die laatste 20% maarliefst 80% van de tijd.
- Je hoeft niets af te leren maar je kan wel bijleren. Besteed minder tijd aan alles wat je wil veranderen, en besteed meer tijd aan de richting waar je heen wil.
- Ben positief. Kijk vooral naar wat je (nog) kan en waar je blij van wordt. Sta niet te lang stil bij wat je niet kan of niet goed genoeg kan.
- Zorg tijdig voor regelmatige ontspanning. Als je echt heel erg burn-out bent, wordt zelf ontspannen moeilijk, dus zorg dat je daar niet komt.
- Durf hulp te aanvaarden.
Begeleiding
Zelf heb ik ook divers periodes gehad waarin ik voelde dat ik ander werk moest gaan doen omdat ik niet meer zo geïnspireerd was als voorheen waardoor ik moe werd van het werk en klachten ging ontwikkelen. Gesprekken met collega’s en (loopbaan)coaches hebben mij geholpen om mijn gedrag te veranderen en indien nodig een andere weg in te slaan en opnieuw te beginnen waardoor ik nu sta waar ik sta. Op grond van mijn ervaring en mijn kennis als psycholoog kan ik nu anderen hierin begeleiden.
Heb jij ook het gevoel dat je begeleiding nodig hebt, overweeg dan mijn vitaliteitsprogramma. In 10 sessies begeleid ik je naar een nieuw perspectief, meer vitaliteit, meer zelfvertrouwen, een betere balans tussen werk en privé en meer veerkracht om na iedere tegenslag weer terug te veren en te kunnen vertrouwen op jezelf.